Dünyada kişi başına en fazla çay tüketilen ülkelerden biri olan ülkemiz için çay sadece bir içecek değil, aynı zamanda bir kültürdür. Bir arada olmayı, sıcak sohbetleri, misafirperverliği ve daha birçok geleneği simgeleyen çay, dengeli tüketildiğinde sağlık için birçok faydayı barındırır.

Çay denildiğinde ilk akla gelen Karadeniz Bölgesi’nde yetilen geleneksel siyah çay olsa da son yıllarda farklı lezzet arayışlarıyla birlikte çay tüketiminde çeşitlilik artmıştır.

Karadeniz Bölgesi’nde yetişen siyah çay, tam oksidasyona uğramış, koyu renklidir, isteğe göre su ile inceltilerek içilir. Genç ve taze yapraklardan yapılan filiz çayının aroması ise hafiftir.

Güçlü antioksidanlar içeren siyah çay, hücreleri serbest radikallerin verdiği hasara karşı korur. Düzenli tüketiminin kalp sağlığına olumlu etkileri olduğuna dair çalışmalar bulunur. Odaklanmayı artıran siyah çay, zihni açar. Sindirim sistemi ve kemik sağlığına olumlu etkileri olabileceği düşünülmektedir.

Yeşil çay, yağ yakımını destekliyor

Oksidasyona uğramadan işlendiği için rengi açık olan yeşil çay, son yıllarda oldukça popüler hale gelmiştir. Siyah çay gibi kaynatılmayan, sıcak suda birkaç dakika demlendikten sonra tüketilen yeşil çay, hafif ve bitkisel bir tada sahiptir.

Yeşil çay da içerdiği çok güçlü antioksidan sayesinde bağışıklığı güçlendirir. Metabolizma hızını artırır, yağ yakımını destekler. Anksiyeteyi azaltan yeşil çay aynı zamanda kötü kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.

Bitkinin hemüz tam açılmamış olan tomurcuklarından toplanan beyaz çay, antioksidan oranı en yüksek olan çaylardandır. Az işlem gördüğü için yapraklar üzerine beyaz tüyler kalır. Beyaz çayın hafif ve tatlımsız bir aroması vardır.

Az işlem gördüğü için antioksidan seviyesi en yüksek çaylardan biri olan beyaz çayın yaşlanmayı geciktirici ve diş çürüklerine neden olan bakterilere karşı etkili olma özellikleri vardır.

Bitki çayları en çok şifa için tüketiliyor

Türk mutfağında özellikle kış aylarında şifalı oldukları için tüketilen çeşit çeşit bitki çayları bulunur.

Soğuk algınlığı için ıhlamur, boğaz ağrıları için adaçayı, bağışıklık sistemini güçlendirmek için kuşburnu, sindirimi kolaylaştırmak için rezene, mide bulantısı için nane-limon, sakinleştirici etkisi nedeniyle papatya; en çok tercih edilen bitki çaylarındandır. Bitki çaylarını, özellikle kronik hastalıkları olanların ve anne adaylarının doktorlarına danışarak tüketmeleri önerilir.

Elma, portakal, ahududu, böğürtlen gibi kurutulmuş meyve parçacıkları ile yapılan meyve çayları da özellikle kafein içermeyen bir alternatif olarak çocuklar için tercih edilir.

Aşırıya kaçmayın

Çaylar aşırıya kaçmadan, dengeli tüketildiğinde fayda sağlarken fazla tüketilmesi durumunda uykusuzluk, çarpıntı, mide rahatsızlığı gibi sorunlara sebep olabilir. Özellikle sağlık sorunları bulunanların, hamilelerin ve emziren annelerin doktor kontrolünde çay tüketmeleri önerilir.

Çaylar fazla tüketildiklerinde vücuttan sıvı atımını hızlandırır. Vücudun susuz kalmaması için su tüketimi ihmal edilmemeli, bu içecekler suyun yerine konulmamalıdır.

Tüketilecek olan içme suyunun, son teknoloji olan ters osmoz sistemiyle arıtma yapan, parçaları NSF belgeli olan kaliteli bir su arıtma cihazı ile arıtılması önerilir.